In de provincie Zeeland is een onderzoek gestart naar de tientallen voetballers, die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Tot nu toe zijn er 22 namen gevonden van spelers bij zeven verschillende clubs, maar het vermoeden is dat het er veel meer zijn. Dit project maakt onderdeel uit van een nationaal onderzoek naar alle oorlogsslachtoffers in het Nederlandse voetbal, waarbij inmiddels al bijna 2700 namen zijn gevonden, allemaal te raadplegen via deze website.
In 1949 onthulde de KNVB een namenmonument voor de omgekomen voetballers in de Tweede Wereldoorlog, tegenwoordig ondergebracht op het hoofdkantoor in Zeist. Hierop staan 2212 namen van oorlogsslachtoffers vanuit het hele land, ook vanuit voormalig Nederlands-Indië. Dit monument was begin vorig jaar het startpunt van een onderzoek van sporthistoricus Jurryt van de Vooren, waarbij het doel is om te achterhalen wie al die mensen waren en onder welke omstandigheden zij zijn omgekomen.
In samenwerking met verschillende archieven en onderzoekers zijn zo al de gegevens verzameld van bijna 1700 oorlogsslachtoffers in het Nederlandse voetbal. Zo zijn de namen achterhaald van bijna 150 voetballers, die stierven in mei 1940, in de meeste gevallen als soldaat tijdens de gevechten tegen de Duitsers. Ook vinden we hierop honderden Joodse voetballers terug, die werden vermoord in de concentratiekampen. In feite is een groot deel van de oorlog met dit monument te reconstrueren, zoals bombardementen, executies, gevechten en verzetsactiviteiten. Het aantal omgekomen voetballers staat inmiddels al op circa 2700 – bijna 500 méér dan vermeld op het KNVB-monument.
Vlissingen kampioen van de 2e klas in 1942, afbeelding via Zeeuws Archief
Zeeland
Op dat KNVB-monument staan twintig Zeeuwse voetballers, afkomstig uit Biervliet (2), Middelburg (7), Oostburg (5), Souburg (3), en Vlissingen (3). Uit een reconstructie van PZC bleek eerder al dat de voetbalbroers Janus en Arij de Kubber uit Middelburg in diverse werkkampen in het Duitse Rijk werden opgesloten. Kort voor de Bevrijding werden ze gedood bij een bombardement in het Tsjechische Brüx. Over de andere oorlogsslachtoffers weten we echter nog weinig.
Verder is het aannemelijk dat er nog veel meer leden van Zeeuwse voetbalclubs zijn omgekomen. Tenslotte werd deze provincie zwaar getroffen, zoals onder meer blijkt uit het jaarverslag van 1940 van voetbalclub Middelburg, ondergebracht bij het Zeeuws Archief. ‘Daar mijn woning ook is afgebrand,’ schreef de secretaris over de begindagen van de oorlog, ‘zijn alle bescheiden verloren gegaan, alsmede het geheele archief over de afgelopen jaren. De Vereeniging heeft echter een zeer zwaar verlies geleden door het heengaan van onze 2e secretaris Dhr. L. Polvliet, welke als slachtoffer van den oorlog is gevallen.’
En ook in de slotmaanden werden er in Zeeland grote verwoestingen aangericht. Daarom ontving de KNVB de eerste informatie uit deze provincie pas in augustus 1945, drie maanden na de Bevrijding! Op Schouwen Duivenland bleek alleen het veld in Burgh nog in goede staat. In Renesse lag een noodveld van slechts zeventig meter lang. In het Zeeuws Archief ligt een foto van de voetbalvelden van Vlissingen, volkomen verwoest door bombardementen. Deze vreselijke situatie weerspiegelde de situatie van de complete provincie.
Ruim 75 jaar later is er nog weinig bekend over het Zeeuwse voetbal in de Tweede Wereldoorlog en daarom concentreert dit onderzoek zich de komende twee maanden op deze provincie. Alle tips, vragen en aanvullingen zijn daarom welkom, zowel van nabestaanden als clubs. Reageren hier.