In de provincie Gelderland start vandaag een onderzoek naar de oorlogsslachtoffers in het voetbal, gebaseerd op het oorlogsmonument van de KNVB. Het is een samenwerking van drie Gelderse archieven en sporthistoricus Jurryt van de Vooren. Er zijn inmiddels al 233 namen verzameld van omgekomen voetballers in deze provincie. Dit overzicht staat op Voetbalmonument – hier.

Het oorlogsmonument van de KNVB is een nationaal eerbetoon aan 2212 omgekomen voetballers. De namenlijst omvat jeugdspelers, veteranen, scheidsrechters, bestuurders en betrokkenen uit alle geledingen van het voetbal in oorlogstijd. Het is tegenwoordig ondergebracht op de KNVB Campus in Zeist.

Dit monument werd al in 1949 onthuld, maar bijna niemand weet van het bestaan. Het stelt de onderzoekers bovendien voor een probleem: alleen de achternamen en initialen staan vermeld, zónder aanduiding van de club waar zij speelden of bij betrokken waren. Om die reden is het ook niet mogelijk om te achterhalen waar de slachtoffers vandaan kwamen. Daarom is een zoeksysteem gebouwd, waarmee getraceerd kan worden bij welke club deze mensen hebben gespeeld.

Onderzoek in Gelderland

Het is daarom bekend dat het KNVB-monument 191 voetballers uit de provincie Gelderland vermeldt, afkomstig uit 41 steden en dorpen. Na recent onderzoek konden er nog eens 43 omgekomen voetballers toegevoegd worden aan deze lijst. Daarmee komt het totaalaantal op dit moment uit op 234 omgekomen voetballers; de meesten afkomstig uit steden als Apeldoorn, Arnhem, Nijmegen, Zutphen en Wageningen.

De plaatsen waar tot nu toe de Gelderse oorlogsslachtoffers in het voetbal zijn gevonden

In samenwerking met de Gelderse archiefinstelling wil Van de Vooren – die zelf in Dieren is geboren en daar ook heeft gevoetbald – in de komende twee maanden zoveel mogelijk informatie verzamelen over deze slachtoffers in het Gelderse voetbal. CODA Archief in Apeldoorn, Rozet in Arnhem en het Regionaal Archief Nijmegen zijn bij dit onderzoek betrokken. Daarnaast krijgt hij de hulp van Joris Kaper, die in Gelderland al veel namen vond van nog onbekende slachtoffers.

Over het onderzoek

Na Groningen en Drenthe is Gelderland de derde provincie waarin dit onderzoek wordt uitgevoerd. In eerdergenoemde provincies leverde het onderzoek veel nieuwe informatie en inzichten op. Zo blijkt dat heel veel oorlogsslachtoffers in het voetbal niet zijn vermeld op het KNVB-monument – met name Joodse slachtoffers. De verwachting is dat het totaalaantal slachtoffers voor heel Nederland wel eens twee keer zo hoog kan zijn als nu vermeld op het monument. De resultaten en uitkomsten van het onderzoek worden in 2022 gepresenteerd. Het Gelderse overzicht is hier te bekijken.

Meedoen?

De hulp van voetbalclubs, nabestaanden en geïnteresseerden is van essentieel belang voor de uitkomsten van dit onderzoek. Alle tips en opmerkingen zijn welkom – hier.